Właściwy czas do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości

Monitor Prawa Bankowego 2023/06 Czerwiec

Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 19 kwietnia 2021 r. (I CSK 40/21)

Za czas właściwy do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości należy uznać chwilę, w której wniosek ten powinien być zgłoszony zgodnie z przepisami prawa upadłościowego.

Mateusz Cieśla

I. Glosowane postanowienie Sądu Najwyższego zasługuje na uwagę z dwóch powodów. Po pierwsze porusza niezwykle ważne, a zarazem wysoce kontrowersyjne zagadnienie[1] wykładni pojęcia „właściwego czasu” na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości przez członka zarządu w rozumieniu art. 299 § 2 k.s.h. Po drugie istotna jest ostateczna konkluzja, jaka płynie z tego postanowienia. Zdaniem SN pojęcie „właściwego czasu” zostało już dostatecznie wyjaśnione w orzecznictwie[2].

II. W omawianym orzeczeniu SN odmówił przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej wniesionej przez wierzyciela spółki z o.o. od wyroku SA w Warszawie z 19.04.2021 r. (VII AGa 1456/18)[3]. Sąd Najwyższy uznał, że nie zachodzą wskazane przez skarżącego okoliczności określone w art. 398⁹ § 1 pkt 1-2 k.p.c., które przemawiałyby za przyjęciem skargi.

III. Zarówno sentencja postanowienia, jak i jego uzasadnienie nie zasługują na aprobatę. Budzą one szereg wątpliwości, w szczególności w kontekście przedstawionej wyżej konkluzji. Ocena prawidłowości glosowanego orzeczenia wymaga w pierwszej kolejności rozważenia, czy rzeczywiście brak było podstaw do przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania, tj. czy w sprawie nie występowało istotne zagadnienie prawne (art. 398⁹ § 1 pkt 1 k.p.c.).

IV. Sąd Najwyższy, uzasadniając odmowę przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania, stwierdził, że problem wykładni pojęcia „właściwego czasu” nie cechuje się wymaganą „nowością”. Nie może zatem zostać uznany za istotne zagadnienie prawne w świetle art. 398⁹ § 1 pkt 1 k.p.c. Jak podkreślił, kwestia ta była już przedmiotem licznych wypowiedzi SN. W tym zakresie istnieje ustabilizowane i jednolite orzecznictwo. Zgodnie z dominującym poglądem pojęcie „właściwego czasu” należy rozumieć w sposób funkcjonalny[4] (...)