Abuzywność klauzuli kursowej w umowie kredytu

Monitor Prawa Bankowego 2022/05 Maj

Niedozwolony charakter mają nietransparentne postanowienia, które uprawniają bank do jednostronnego ustalenia kursów walut, pozostawiają pole do arbitralnego działania banku i w ten sposób obarczają kredytobiorcę nieprzewidywalnym ryzykiem oraz naruszają równorzędność stron.

Powodowie T.Ż. oraz K.W.W. w pozwie skierowanym przeciwko Bankowi domagali się uznania za niedozwolone i zakazania wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowień o treści:

Klauzula 1. „Kredyty waloryzowane mogą być waloryzowane kursem następujących walut: USD/EUR/CHF/GBP według Tabeli kursowej Banku”,

Klauzula 2. „Przeliczenia kredytu na walutę waloryzacji Bank dokonuje wg kursu kupna danej waluty z Tabeli kursowej Banku obowiązującej w dniu i godzinie uruchomienia kredytu”,

Klauzula 3. „Wysokość kursów kupna/sprzedaży walut obowiązujących w danym dniu roboczym może ulegać zmianie. Decyzja o zmianie wysokości kursów jak również o częstotliwości zmiany podejmowana jest przez Bank z uwzględnieniem czynników wymienionych w ust. 6”,

Klauzula 4. „Kursy kupna/sprzedaży walut, jak również wysokość spreadu walutowego wyznaczane są z uwzględnieniem poniższych czynników:

1. bieżących notowań kursów wymiany walut na rynku międzybankowym,
2. podaży i popytu na waluty na rynku krajowym,
3. różnicy stóp procentowych oraz stóp inflacji na rynku krajowym,
4. płynności rynku walutowego,
5. stanu bilansu płatniczego i handlowego”,

zawartych w § 3 ust. 1, 2, 4 i 6 wzorca umowy zatytułowanego „Regulamin udzielania kredytów i pożyczek hipotecznych dla osób fizycznych w ramach bankowości detalicznej (...) Bank S.A.” (dalej: „Regulamin”) oraz

Klauzula 5. „W przypadku, gdy Kredytobiorca/Pożyczkobiorca dokona wyboru spłaty Kredytu/Pożyczki w złotych albo złoży dyspozycję spłaty Kredytu/Pożyczki w złotych po uprzednim złożeniu dyspozycji spłaty Kredytu/Pożyczki w walucie waloryzacji (powrót do spłaty w złotych), obowiązują następujące zasady:

1) w całym okresie obowiązywania Umowy począwszy od pierwszego dnia spłaty albo od dnia dokonania zmiany waluty spłaty na złote, spłata rat dokonywana jest w złotych po uprzednim przeliczeniu (pomnożeniu) rat kapitałowo-odsetkowych, jeśli kredyt został wypłacony w całości, lub rat odsetkowych, jeśli kredyt jest wypłacany w transzach, wg kursu sprzedaży waluty waloryzacyjnej określonej w Tabeli kursowej Banku obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50”,

Klauzula 6. „Wysokość kursów kupna/sprzedaży walut obowiązujących w danym dniu roboczym może ulegać zmianie. Decyzja o zmianie wysokości kursów, jak również o częstotliwości zmiany podejmowana jest przez Bank z uwzględnieniem czynników wymienionych w ust. 4”,

Klauzula 7. „Kursy kupna/sprzedaży walut, jak również wysokość spreadu walutowego wyznaczane są z uwzględnieniem poniższych czynników:

1. bieżących notowań kursów wymiany walut na rynku międzybankowym,
2. podaży i popytu na waluty na rynku krajowym,
3. różnicy stóp procentowych oraz stóp inflacji na rynku krajowym,
4. płynności rynku walutowego,
5. stanu bilansu płatniczego i handlowego”,

zawartych w § 6 ust. 1 pkt 1, ust. 2 i ust. 4 wzorca umowy zatytułowanego „Aneks do umowy nr … z dnia …. o Kredyt Hipoteczny dla Osób Fizycznych/ (…) waloryzowany kursem <<waluta>>” (dalej: „Aneks”), którymi posługuje się pozwany Bank (…).

Wyrokiem z 19.04.2016 r. Sąd Okręgowy uznał za niedozwolone i zakazał pozwanemu wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowienia wzorca umowy o treści: „przeliczenia kredytu na walutę waloryzacji bank dokonuje wg kursu kupna danej waluty z tabeli kursowej banku obowiązującej w dniu i godzinie uruchomienia kredytu”, zaś w pozostałym zakresie powództwo oddalił. Podstawą rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego były następujące ustalenia (...)