Zakres przedmiotowy pojęcia kryptoaktywa w Rozporządzeniu MiCA
Monitor Prawa Bankowego 2024/07-08 Lipiec/Sierpień
Unia Europejska w latach 2022-23 przyjęła dwa akty prawne kładące podwaliny regulacyjne pod uporządkowane korzystanie z usług opartych na technologii rozproszonego rejestru (DLT), znanej najpowszechniej jako blockchain. Pierwszy, wcześniejszy z nich to Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/858 z 30.05.2022 r. w sprawie systemu pilotażowego na potrzeby infrastruktur rynkowych opartych na technologii rozproszonego rejestru[1]. Określa ono szczególne zasady świadczenia usług w technologii DLT wobec wybranych instrumentów finansowych. Drugie to Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z 31.05.2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów[2], określające zasady emisji, oferowania, wprowadzania do obrotu oraz świadczenia usług wobec aktywów będących tokenami, które nie mają cech tradycyjnych usług finansowych. Przedmiotem niniejszego opracowania jest ustalenie zakresu pojęcia kryptoaktywów, do których stosuje się MiCAR, w szczególności delimitacji wobec tradycyjnych usług finansowych.
Krzysztof Korus
MiCAR jest aktem obszernym i wielowątkowym. Określa zasady działalności wykorzystującej technologię DLT w różnych wymiarach, przede wszystkim co do wydawania kryptoaktywów, ich oferowania, ubiegania się o dopuszczenie ich do obrotu, świadczenia usług w ich zakresie. Wspólnym mianownikiem tych wymiarów jest pojęcie kryptoaktywa, które jest przedmiotem niniejszego opracowania. Przed przejściem do jego omówienia odnotować należy, iż wybrane zagadnienia technologii DLT są regulowane również w aktach prawnych innych niż MiCAR i DLTPRR. W szczególności z MiCAR powiązane są przepisy o transferze niektórych kryptoaktywów określone w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1113 z 31.05.2023 r. w sprawie informacji towarzyszących transferom środków pieniężnych i niektórych kryptoaktywów[3]. Dalej Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2854 z 13.12.2023 r. w sprawie zharmonizowanych przepisów dotyczących sprawiedliwego dostępu do danych i ich wykorzystywania (akt w sprawie danych)[4] określa zasady dotyczące inteligentnych umów (ang. smart contracts). Wprawdzie rozporządzenie 2023/2854 nie łączy wyraźnie pojęcia inteligentnych umów z technologią DLT, niemniej w praktyce obrotu umowy te funkcjonują głównie w tej technologii. Wreszcie projekt Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 910/2014 w odniesieniu do ustanowienia europejskich ram tożsamości cyfrowej reguluje funkcjonowanie zwykłych i kwalifikowanych rejestrów elektronicznych (ang. electronic ledgers).
W polskich przepisach odwołania do technologii DLT zawierają m.in. kodeks spółek handlowych (przepisy o rejestrze akcjonariuszy w postaci rozproszonej i zdecentralizowanej bazy danych, art. 30031 ust. 3, art. 3281ust. 3 k.s.h.[5] ), prawo bankowe (dokument elektroniczny może być przechowywany w formie rozproszonej i zdecentralizowanej bazy danych, § 5 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie dokumentów związanych z czynnościami bankowymi, sporządzanych na informatycznych nośnikach danych, wydanego na podstawie art. 7 ust. 4 p.b.[6]), przepisy o obrocie instrumentami finansowymi oraz o ofercie publicznej (instrumenty finansowe zapisywane za pomocą technologii rozproszonego rejestru, rachunek prowadzony w tej technologii, art. 2 ust. 1a, art. 3 pkt 28 ac, art. 131s i n. u.o.i.f.[7], art. 91 ust. 1a u.o.p.[8]).
Technologia rozproszonego rejestru
Kluczowym wyznacznikiem zastosowania MiCAR jest wykorzystanie technologii DLT lub technologii podobnej do DLT.Podobne podejście przyjmuje DLTPRR, z tym że nie uwzględnia się w nim wprost technologii podobnych do DLT.
Projekt i wykonanie: R88.pl