Ważność umowy kredytu obejmującej klauzule abuzywne

Monitor Prawa Bankowego 2024/04 Kwiecień

Wyrok Sądu Najwyższego z 19 września 2023 r. (II CSKP 1110/22)

Skoro postanowienie o przeliczniku opartym na kursie CHF, ogłaszanym przez bank, należy traktować tak, jakby nie było go w umowie od początku, należy stosować przelicznik ustalony na podstawie art. 56 k.c.

Pozwem wniesionym 29.08.2016 r. kredytobiorcy wnieśli o zasądzenie solidarnie na ich rzecz od pozwanego banku tytułem zwrotu świadczenia nienależnego sumy 264 446,17 zł zapłaconej tytułem rat kredytowych. Powodowie podnieśli bezskuteczność postanowień umowy kredytu z 11.12.2007 r. przewidujących waloryzację zadłużenia kursem franka szwajcarskiego i żądali zwrotu nadpłaty wynikającej z tych postanowień. Kredytobiorcy wnieśli także o ustalenie bezskuteczności tych postanowień umowy, lecz w tym zakresie cofnęli pozew, a Sąd pierwszej instancji umorzył postępowanie. Wyrokiem z 12.09.2019 r. (II C 684/16) Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo do sumy 85 152,40 zł, a Sąd Apelacyjny wyrokiem z 20.08.2020 r. (V ACa 733/19) oddalił apelację banku.

Sąd drugiej instancji ustalił, że kredytobiorcy do końca sierpnia 2016 r. zapłacili bankowi tytułem spłaty kredytu 264 446,17 zł, a przy pominięciu niewiążących kredytobiorców postanowień o waloryzacji kursem CHF powinni zapłacić 179 293,77 zł. Różnicę tych sum Sąd odwoławczy uznał za świadczenie nienależne, zasadnie zasądzoną wyrokiem Sądu pierwszej instancji (art. 405 i 410 k.c.). Sąd Apelacyjny uznał umowę za wiążącą w pozostałym zakresie, w szczególności uznał za wiążące postanowienia dotyczące oprocentowania kredytu w oparciu o stawkę LIBOR.

Pozwany bank zaskarżył wyrok Sądu drugiej instancji w całości.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Nieuzasadniony jest zarzut naruszenia przepisów postępowania przez nieprzeprowadzenie dowodu z opinii biegłego. Zarzuty błędnych ustaleń podniesione w pkt 1b i 1c skargi kasacyjnej są w istocie zarzutami błędnej oceny skutków umowy stron i do wyrażenia takiej oceny nie jest konieczna opinia biegłego. Kwestia wpływu konsumenta na treść umowy (zarzut 1a) także nie wymaga wiadomości specjalnych.

W zarzucie 2d skarżący podnosi oparcie zaskarżonego wyroku na bezpodstawnej tezie, że samo odesłanie do tabeli kursowej banku rażąco narusza interesy konsumenta w rozumieniu art. 385¹ § 1 k.c. Kwestia ta jest nieistotna, gdyż przede wszystkim przyznanie jednej ze stron umowy prawa kształtowania świadczeń drugiej strony, nawet w ograniczonych granicach, sprzeciwia się (...)