Skuteczność zabezpieczenia sądowego przeciwko gwarancji ubezpieczeniowej

Monitor Prawa Bankowego 2025/10 Październik

Polskie prawo cywilne materialne nie przewiduje instytucji wstrzymania stanu wymagalności roszczenia pieniężnego względnie wstrzymania biegu roszczenia odsetkowego od świadczenia pieniężnego wierzyciela na skutek postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, wydanego w ramach sporu dłużnika przeciwko wierzycielowi.

W pozwie wniesionym 2.07.2019 r. Skarb Państwa – Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad domagał się od Towarzystwa Ubezpieczeń S.A. zapłaty kwoty 33 724 990,23 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 27.06.2019 r. do dnia zapłaty. W związku z zapłatą 18.10.2019 r. przez pozwanego należności głównej powód pismem z 21.11.2019 r. zmodyfikował pozew w ten sposób, że cofnął go w zakresie roszczenia głównego oraz w zakresie roszczenia o zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 33 724 990,23 zł od 27.06.2019 r. do dnia zapłaty i w to miejsce zażądał zapłaty kwoty 737 329,92 zł (jako skapitalizowanych ustawowych odsetek za opóźnienie od kwoty należności głównej za okres od 27.06.2019 r. do 18.10.2019 r.) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wytoczenia powództwa o skapitalizowane odsetki, tj. od 21.11.2019 r.

Wyrokiem z 28.07.2021 r. Sąd Okręgowy: umorzył postępowanie w zakresie zapłaty kwoty 33 724 990,23 zł (pkt I); oddalił powództwo w pozostałym zakresie (pkt II); zasądził od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 10 800 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (pkt III); oddalił wniosek powoda o zasądzenie kosztów procesu od pozwanego i interwenienta ubocznego (pkt IV) oraz wniosek interwenienta ubocznego o zasądzenie kosztów procesu od powoda (pkt V).

Sąd pierwszej instancji ustalił, że 12.10.2015 r. Skarb Państwa reprezentowany przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad (zamawiający) zawarł ze spółką I. (wykonawca) umowę o wybudowanie szczegółowo opisanego odcinka drogi ekspresowej […] o długości ok. 23,3 km. Zgodnie z postanowieniami umowy wykonawca wniósł zabezpieczenie zwrotu zaliczki w formie gwarancji ubezpieczeniowej wystawionej 29.06.2017 r. przez pozwane Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. (gwarant) na rzecz powoda (beneficjent). Gwarant zobowiązał się nieodwołalnie, bezwarunkowo, na pierwsze żądanie beneficjenta do zapłacenia kwoty nieprzekraczającej sumy gwarancyjnej wynoszącej 33 724 990,23 zł. Zgodnie z pkt 6 umowy gwarancji wypłata następowała w terminie 14 dni od doręczenia gwarantowi przez beneficjenta, w terminie obowiązywania gwarancji, pisemnego wezwania do zapłaty, zawierającego kwotę roszczenia i numer rachunku bankowego, na który wypłata ma nastąpić. Żądanie za (...)