Pojęcie i charakterystyka nadzabezpieczenia

Monitor Prawa Bankowego 2025/05 Maj

Niniejszy artykuł ma na celu kompleksowe omówienie instytucji nadzabezpieczenia, sposobów jej pojmowania, jak również jej pochodzenia oraz potencjalnych konsekwencji prawnych, które mogą stać się doniosłe dla stron umowy zabezpieczającej, a w szczególności wierzyciela. Dodatkowo w artykule wyjaśniono, dlaczego orzecznictwo skupia się na szczególnych przypadkach i nie odnosi się do transakcji finansowania.

Marta Świderska

Słowem wstępu, zgodnie z ustawą – Prawo bankowe[1], a w szczególności jej art. 93, w celu zabezpieczenia wierzytelności wynikających z czynności bankowych bank może żądać ustanowienia zabezpieczenia na zasadach określonych w k.c. oraz p.w.[2], a także zabezpieczenia przewidzianego zwyczajami przyjętymi w obrocie krajowym i zagranicznym. W szczególności dotyczy to umowy kredytu. Zgodnie z art. 69 p.b. umowa taka powinna określać m.in. sposób zabezpieczenia spłaty kredytu.

W literaturze pojawiają się rozważania, czy zabezpieczenie jest obligatoryjnym elementem umowy kredytu. Część autorów podnosi, że takie wymaganie nie istnieje, a umowa kredytu pomijająca sposób zabezpieczenia pozostaje ważna[3]. Występuje także interpretacja, zgodnie z którą według art. 78 p.b., biorąc pod uwagę odpowiednie stosowanie przepisów dotyczących umowy kredytu do umowy pożyczki, postanowienie w sprawie zabezpieczenia spłaty kredytu jest elementem obowiązkowym umowy kredytowej[4].

Kwestia ta jest relewantna, ponieważ oddanie do dyspozycji kredytobiorcy pewnej sumy pieniężnej przez (...)