Odpowiedzialność domu maklerskiego wobec nabywcy obligacji

Monitor Prawa Bankowego 2023/4 Kwiecień

Wyrok Sądu Najwyższego z 14 kwietnia 2021 r. (I CSKP 28/21)

Dom maklerski, który współdziała w emisji obligacji przez spółkę akcyjną, jest na podstawie art. 484 k.s.h. obowiązany do naprawienia szkody poniesionej przez nabywcę obligacji, jeżeli w dokumentach, mających związek z emisją tych obligacji, zamieścił fałszywe dane lub zataił okoliczności dotyczące stanu majątkowego spółki, które powinny być ujawnione zgodnie z obowiązującymi przepisami, a zachowanie to miało wpływ na podjęcie przez nabywcę decyzji o nabyciu obligacji.

Wyrokiem z 19.09.2018 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację powoda od wyroku Sądu Okręgowego z 27.11.2015 r., oddalającego powództwo o zapłatę kwoty 210 000 zł tytułem odszkodowania. Powód dochodził roszczenia w kwocie odpowiadającej cenie zakupu obligacji spółki W., która wyemitowała obligacja roczne, odsetkowe, na okaziciela, serii L. Emisja przebiegała w trybie oferty publicznej w rozumieniu art. 3 ust. 3 ustawy z 29.07.2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz spółkach publicznych [t.j. Dz.U. z 2009 r., nr 185, poz. 1539, ze zm., dalej: „u.o.p.” – od 30.11.2019 r. art. 4 pkt 4a u.o.p. – zob. ustawę z 16.10.2019 r. o zmianie ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2217, ze zm.)]. Nie było jednak wymagane sporządzenie prospektu emisyjnego ani memorandum informacyjnego [art. 7 ust. 3 pkt 2 u.o.p. – w brzmieniu obowiązującym do 23.04.2013 r.; zob. ustawę z 8.03.2013 r. o zmianie ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 433)]. Cel emisji nie został określony. Obligacje emitowane były jako niezabezpieczone. Obligacje zostały nabyte przez powoda za pośrednictwem pozwanego domu maklerskiego.

Uchwałą z 30.04.2013 r. zarząd spółki W. dokonał przydziału powodowi obligacji serii L w liczbie 210 o wartości nominalnej 210 000 zł. Termin wykupu obligacji został ustalony na 25.04.2014 r. Te papiery wartościowe nie zostały przez emitenta wykupione, a ze względu na kondycję ekonomiczną spółki W. nie jest możliwe odzyskanie od niej zainwestowanych środków. Spółka W. na mocy uchwały zarządu Giełdy Papierów Wartościowych z 2.10.2013 r., zmienionej 9.10.2013 r., utraciła status spółki publicznej w wyniku wykluczenia akcji tej spółki z obrotu. Postępowanie upadłościowe toczące się wobec spółki zostało umorzone postanowieniem z 27.06.2014 r. z uwagi na brak majątku spółki, który mógłby zostać przeznaczony na koszty tego postępowania.

Sąd drugiej instancji podzielił stanowisko Sądu Okręgowego, że pozwany dom maklerski nie ponosi odpowiedzialności odszkodowawczej za nierzetelne przedstawienie w dokumentacji emisyjnej, tj. „Propozycji nabycia obligacji” i „Waru (...)