Ustanowienie kuratora banku

Monitor Prawa Bankowego 2023/10 Październik

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 października 2021 r. (II GSK 383/20)

Kurator nie jest organem banku i jego działalność nie ogranicza uprawnień organów statutowych banku. Nie jest także właściwe kwalifikowanie kuratora jako organu pomocniczego KNF. W stosunku do KNF kurator ma pozycję samodzielną. Kurator w trybie art. 144 ust. 1 p.b. może być powołany tylko w jednym celu – nadzorowania wykonania programu naprawczego przez bank. Decyzja o ustanowieniu kuratora może być podjęta na każdym etapie realizacji przez bank programu naprawczego.

Wyrokiem z 3.12.2019 r. (VI SA/Wa 1486/19) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, działając na podstawie art. 151 ustawy z 30.08.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 2325, dalej: „p.p.s.a.”) oddalił skargę A. (dalej: „skarżąca spółka” lub „Bank”) na decyzję Komisji Nadzoru Finansowego (dalej: „KNF”) z [...] maja 2019 r. w przedmiocie ustanowienia kuratora. Sąd pierwszej instancji orzekał w następującym stanie sprawy.

Decyzją z [...] maja 2019 r. KNF na podstawie art. 104 § 1 k.p.a. w zw. z art. 11 ust. 1 i 5 ustawy z 21.07.2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 298, ze zm.) oraz na podstawie 144 ust. 1 ustawy z 29.08.1997 r. – Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 2187, ze zm., dalej: „p.b.”) ze względu na powstanie zagrożenia dla interesów posiadaczy rachunków bankowych, o których mowa w art. 138 ust. 3 p.b., w związku z wystąpieniem okoliczności wskazanych w art. 142 ust. 1 pkt 1 p.b., z dniem [...] maja 2019 r. ustanowiła na podstawie art. 144 ust. 1 p.b. kuratora w celu poprawy sytuacji skarżącej spółki – Banku oraz określiła na podstawie art. 144 ust. 1a p.b. zakres jego zadań.

W uzasadnieniu decyzji KNF wyjaśniła, że sytuacja Banku od 2017 r. uległa istotnemu pogorszeniu, co w konsekwencji spowodowało utratę zdolności do generowania zysku i skutkowało koniecznością wdrożenia w Banku działań naprawczych. Przeprowadzona przez pracowników KNF inspekcja problemowa w Banku według stanu na 30.09.2017 r. wykazała, że sytuacja ekonomiczno-finansowa Banku na datę inspekcji stanowiła zagrożenie dla bezpieczeństwa środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych. W trakcie inspekcji stwierdzono istnienie zagrożenia w obszarze ryzyka kredytowego wynikające z nieprawidłowości w procesie identyfikacji, monitorowania i zabezpieczenia ryzyka oraz braku właściwego zabezpieczenia odpisami aktualizującymi ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości.

Wobec skali i rodzaju stwierdzonych nieprawidłowości związanych z wykonywaniem działalności bankowej z naruszeniem prawa, 20.03.2018 r. KNF udzieliła Zarządowi Banku upomnienia oraz wydała 22 zalecenia w zakresie ryzyka kredytowego i 9 zaleceń w zakresie zarządzania (łącznie 100 zaleceń cząstkowych). Konsekwencją ustaleń inspekcji, w tym zidentyfikowanych uchybień w obszarze ryzyka kredytowego, odnoszących się w głównej mierze do niedoszacowania portfela kredytowego z utratą wartości oraz odpisów aktualizujących, było powstanie straty finansowej Banku na koniec 2017 r. w wysokości -110 325 tys. zł.

W związku z rzetelnością przekazywanych do UKNF raportów z realizacji Programu Postępowania Naprawczego, pismem z 24.05.2018 r. KNF poinformowała Bank o konieczności przygotowania zaktualizowanej wersji Programu Postępowania Naprawczego, uwzględniającego wnioski i zalecenia wydane po przeprowadzonej inspekcji problemowej, w terminie do 31.07.2018 r. Uwzględniając szereg wniosków Banku o prolongatę terminu przekazania Programu Postępowania Naprawczego, uzasadnianych m.in. trwającymi rozmowami z Głównym Akcjonariuszem na temat terminów i wy (...)