Strony postępowania w sprawie przymusowej restrukturyzacji banku

Monitor Prawa Bankowego 2023/07-08 Lipiec/Sierpień

Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 stycznia 2023 r. (II GSK 788/22)

Biorąc pod uwagę istotę, cele, charakter prawny i środki postępowania restrukturyzacyjnego, należy uznać, że podmioty uprawnione z umorzonych obligacji bankowych i rachunków bankowych nie mają przymiotu strony w tym postępowaniu. Źródłem interesu prawnego uzasadniającego status strony w tym postępowaniu nie jest interes faktyczny dotyczący posiadanych wobec banku wierzytelności.

Wyrokiem z 4.12.2020 r. (VI SA/Wa 320/20) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargi: 1. Powiatu D., 2. Gminy D., 3. Gminy T.W., 4. Gminy W., 5. W.K., 6. K. K., 7. J.P., 8. B.-R. sp. z o.o., 9. M. sp. z o.o., 10. I. sp. z o.o., 11. Gminy L., 12. P. B.S. w upadłości na decyzję Bankowego Funduszu Gwarancyjnego z 15.01.2020 r. (nr DPR.721.4.2020) w przedmiocie zawieszenia działalności banku. Sąd pierwszej instancji orzekał w następującym stanie sprawy:

Zaskarżoną decyzją z 15.01.2020 r. (nr DPR.721.4.2020) Bankowy Fundusz Gwarancyjny (dalej: „BFG” lub „organ”) na podstawie 155 ust. 1 i 2 w związku z art. 11 ust. 4 pkt 8 oraz art. 11 ust. 5 i 9 ustawy z 10.06.2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 795, ze zm., dalej: „ustawa o BFG”) oraz art. 159 ust. 3 ustawy z 29.08.1997 r. – Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 2357, ze zm., dalej: „p.b.”) w związku z art. 104 § 1 k.p.a., uwzględniając opinię Rady BFG z 15.01.2020 r., w punkcie 1 zaskarżonej decyzji zawiesił działalność P.B.S. (dalej: „PBS” lub „Bank”) w celu zastosowania wskazanego w decyzji BFG z 15.01.2020 r., podjętej uchwałą Zarządu BFG w sprawie wszczęcia przymusowej restrukturyzacji wobec PBS, umorzenia instrumentów kapitałowych PBS, zastosowania instrumentu przymusowej restrukturyzacji wobec PBS, powołania administratora PBS, instrumentu przymusowej restrukturyzacji w postaci instytucji pomostowej. W punkcie 2 zaskarżonej decyzji wskazał, iż w okresie zawieszenia PBS: 1) nie reguluje swoich zobowiązań, z wyjątkiem związanych z ponoszeniem uzasadnionych kosztów bieżącej działalności, 2) nie prowadzi działalności bankowej poza windykacją należności oraz wykonaniem poleceń przelewu na rachunki organów podatkowych z tytułu należności, o których mowa w art. 55 ust. 1 ustawy z 19.08.2011 r. o usługach płatniczych, 3) nie wypłaca środków pochodzących z nadwyżki bilansowej ani oprocentowania wkładów. W punkcie 3 zaskarżonej decyzji wskazał, iż z dniem doręczenia decyzji zawieszeniu ulega egzekucja z rachunków bankowych prowadzonych przez PBS.

W uzasadnieniu BFG wskazał, że wobec ustalenia, że PBS zagrożony jest upadłością i przymusowa restrukturyzacja leży w interesie publicznym, w dniu 15.01.2020 r. BFG wydał decyzję o przymusowej restrukturyzacji PBS, która została doręczona Bankowi 17.01.2020 r., a zatem zgodnie z art. 111 ustawy o BFG w tym dniu została wszczęta przymusowa restrukturyzacja wobec Banku. Jednym z elementów decyzji jest rozstrzygnięcie o zastosowaniu instrumentu przymusowej restrukturyzacji w postaci instytucji pomostowej B.N. BFG S.A. Z uwagi na skalę prowadzonej przez Bank działalności, a także stopień skomplikowania całego procesu przeniesienia, zdaniem BFG zawieszenie działalności PBS było niezbędne dla realizacji celów przymusowej restrukturyzacji. Z tego powodu, na podstawie art. 155 ust. 1 i 2 ustawy o BFG, wydano decyzję o zawieszeniu działalności PBS. Wskazano również, że zawieszenie działalności następuje od dnia doręczania decyzji o zawieszeniu, jednak nie dłużej niż do dnia wydania przez sąd postanowienia o ogłoszeniu upadłości podmiotu w restrukturyzacji.

Na powyższą decyzję skargi do WSA w Warszawie wnieśli: (…), zaskarżając ją w całości (…). Oddalając opisanym na wstępie wyrokiem (VI SA/Wa 320/20) wszystkie skargi na podstawie art. 151 ustawy z 30.08.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 329, ze zm., dalej: „p.p.s.a.”), Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w odniesieniu do kwestionowanego przez organ interesu prawnego większości skarżących (poza PBS), wskazał, że w jego ocenie skarżący mieli interes prawny w skarżeniu decyzji w przedmiocie zawieszenia działalności Banku. Sąd wskazał, że na skutek zawieszenia działalności PBS skarżący, będący udziałowcami PBS i posiadający w tym Banku konta oraz zgromadzone na nich środki pieniężne, a zatem (...)