Oszustwo a niedozwolona działalność bankowa

Monitor Prawa Bankowego 2023/02 Luty

Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 25 lutego 2021 r. (II AKa 310/20

Dla bytu przestępstwa z art. 171 ust. 1 p.b. konieczne jest ustalenie, że w zamiarze sprawcy opisane w tym przepisie gromadzenie środków pieniężnych następuje pod tytułem zwrotnym. Oznacza to, że wykluczona jest kwalifikacja prawna z art. 171 ust. 1 p.b. działań polegających na gromadzeniu od osób fizycznych środków pieniężnych bez zamiaru zwrócenia tych środków. W takiej sytuacji możliwe jest natomiast przyjęcie, że sprawca gromadzący środki od innych osób popełniał na ich szkodę przestępstwo oszustwa, jeśli dowiedzie się, że doprowadzał je do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez wprowadzenie w błąd co do zamiaru lub możliwości zwrócenia tych środków. Ponieważ zakresy zastosowania przepisów art. 171 ust. 1 p.b. oraz art. 286 § 1 k.k. przy wprowadzaniu w błąd co do zamiaru lub możliwości zwrotu pokrzywdzonym gromadzonych środków są rozłączne, nie jest możliwe przyjęcie w odniesieniu do jednego czynu kumulatywnej kwalifikacji prawnej z obu wymienionych przepisów.

Zygmunt Kukuła

I. Dynamiczny rozwój rynku usług finansowych generuje różne możliwości nadużyć. Są one wprost proporcjonalne do pakietu usług oferowanych klientom. Nowa oferta zachęcająca do inwestowania w obszarach dotychczas nieznanych bądź słabo rozpowszechnionych przeważnie zwiększa ryzyko nieosiągnięcia zakładanego zysku przez osoby, które w niewielkim stopniu orientują się lub w ogóle pozbawione są wiedzy, na czym owo przedsięwzięcie polega. Szczególnym zagrożeniem dla klientów są tworzone na portalach internetowych podmioty opierające się na konstrukcji piramidy finansowej. Często oferują one inwestycje w rynki walutowe, a od kilku lat zachęcają do inwestycji w kryptowaluty.

O uznaniu takich działań za przestępstwo przesądza zachowanie się organizatora w momenci (...)