Upadek hipoteki przymusowej ustanowionej w sądowym postępowaniu zabezpieczającym

Monitor Prawa Bankowego 2022/11 Listopad

Uchwała Sądu Najwyższego z 26 listopada 2021 r. (III CZP 86/20)

Zabezpieczenie roszczenia pieniężnego przez obciążenie nieruchomości obowiązanego hipoteką przymusową (art. 747 pkt 2 k.p.c.) upada w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego wszczętego w celu wyegzekwowania zasądzonego świadczenia z tej nieruchomości z przyczyn określonych w art. 985 § 1 k.p.c., chyba że sąd postanowi inaczej.

Postanowieniem z 14.02.2020 r. Sąd Okręgowy oddalił wniosek A.B. o określenie terminu w celu zapobiegnięcia upadkowi zabezpieczenia roszczenia w postaci hipoteki przymusowej na nieruchomości w ten sposób, że zabezpieczenie to upada z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności nieruchomości na rzecz nowego właściciela. Sąd Okręgowy wskazał, że przedłużenie ustawowego dwumiesięcznego terminu upadku zabezpieczenia jest instytucją wyjątkową, chroniącą wierzyciela. Wniosek, złożony z powołaniem się na ryzyko utraty pierwszeństwa wynikającego z hipoteki, nie może być jednak uwzględniony, ponieważ zgodnie z art. 111² w zw. z art. 110 pkt 1 ustawy z 6.07.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 2204, dalej: „u.k.w.h.”) wierzyciel, który uzyskał hipotekę przymusową na podstawie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, może żądać w terminie dwóch miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego roszczenie, które podlegało zabezpieczeniu, zmiany treści hipoteki lub podstawy wpisu na podstawie tytułu wykonawczego określonego w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym, stwierdzającego zabezpieczoną wierzytelność. Jeżeli zatem zabezpieczenie upadło w sytuacji określonej w art. 754¹