Wpis na rachunek bankowy w wyniku transakcji nieautoryzowanej

Monitor Prawa Bankowego 2022/01 Styczeń

Wyrok SN z 12 marca 2020 r. (IV CSK 568/18).

Wpis na rachunku bankowym w postaci jego obciążenia musi mieć podstawę w postaci zlecenia pochodzącego od uprawnionego podmiotu, którym jest posiadacz rachunku bankowego, będący stroną umowy rachunku bankowego z bankiem, lub osoby przez niego do tego umocowanej. Obciążenie rachunku bankowego bez takiego polecenia powoduje, że wpis na rachunku bankowym nie odzwierciedla rzeczywistej wysokości wierzytelności posiadacza wobec banku z tytułu zdeponowanych w banku środków.

Powódka M.P.Ł. domagała się zasądzenia od Banku kwoty 75 001 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 8.03.2016 r. do dnia zapłaty z powodu dokonania 13.08.2015 r. przez Bank samodzielnie, bez jej wiedzy i zgody, transakcji płatniczej polegającej na (zwrotnym) przelewie kwoty 750 000 zł na konto stanowiące rachunek D.Ł. Po stronie pozwanej interwencję uboczną zgłosił D.Ł.

Wyrokiem z 29.03.2017 r. Sąd Okręgowy oddalił powództwo. Sąd Okręgowy ustalił, że powódka i interwenient uboczny od 4.04.1999 r. pozostawali w związku małżeńskim, w którym panował ustrój wspólności majątkowej. Interwenient uboczny od 2004 r. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą M. Powódka współpracowała z nim w ramach tej działalności, jednak od 2014 r. prowadzi własną działalność gospodarczą.

D.Ł. zawarł z Bankiem 21.09.2001 r. umowę rachunku bankowego (dalej: „umowa z 21.09.2001 r.”). W dniu 8.02.2005 r. zawarł z Bankiem umowę o korzystanie z systemów bankowości telefonicznej i internetowej (dalej: „umowa z 8.02.2005 r.”). W dniu 28.05.2007 r. D.Ł., jako prowadzący działalność gospodarczą pod firmą M., zawarł z Bankiem kolejną umowę rachunku bankowego, o korzystanie z systemu bankowości telefonicznej i internetowej, o kartę płatniczą oraz o zawieranie transakcji wymiany walutowej (dalej: „umowa z 28.05.2007 r.”). Z dniem podpisania umowy z 28.05.2007 r. rozwiązaniu uległy umowy z 21.09.2001 r. i 8.02.2005 r. W ramach umowy z 28.05.2007 r. Bank prowadził dla D.Ł. rachunek bieżący w PLN, otwarty na czas nieoznaczony.

Regulamin otwierania i prowadzenia przez Bank rachunków bankowych dla klientów instytucjonalnych (dalej: „Regulamin”) stanowił, że pełnomocnictwo udzielone bez ograniczeń to takie pełnomocnictwo, w ramach którego pełnomocnik ma prawo do działania w takim samym zakresie jak posiadacz rachunku (§ 16 ust. 1 pkt 1), że dla skuteczności pełnomocnictwa trzeba podać dane pełnomocnika (nazwisko i imię oraz numer dokumentu stwierdzającego tożsamość, a w odniesieniu do rezydentów – PESEL), określić zakres pełnomocnictwa, a pełnomocnik musi złożyć podpis na karcie wzorów podpisów (§ 18), oraz że pełnomocnictwo złożone w oddziale uważa się za ważne do chwili jego pisemnego odwołania, wygaśnięcia z mocy prawa lub upływu terminu, na jaki zostało udzielone (§ 20 ust. 1).

Pozwany dysponuje dokumentem bez daty, z logo Banku, zatytułowanym „karta wzorów podpisów” osób upoważnionych do dysponowania wszystkimi rachunkami z podpisem D.Ł. jako osoby udzielającej pełnomocnictwa, mającym stanowić załącznik do umowy z 28.05.2007 r. (...)