Ochrona dłużnika hipotecznego przed klauzulami abuzywnymi
Monitor Prawa Bankowego 2024/11 Listopad
Wyrok Sądu Najwyższego z 6 kwietnia 2023 r. (II CSKP 491/22)
Jeśli dłużnik osobisty nie jest konsumentem i z jego punktu widzenia postanowienia umowy kredytu nie mogą być podważane, ponieważ powołaniu się na ich ewentualną abuzywność stoi na przeszkodzie profesjonalny charakter umowy, to zarzutów opartych na konsumenckim statusie kredytobiorcy nie może podnosić także właściciel nieruchomości ponoszący odpowiedzialność rzeczową, niebędący stroną tej umowy.
Bank (…) domagał się od pozwanej M.B. zapłaty kwoty 795 945,94 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem możliwości powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności do wysokości hipoteki umownej łącznej kaucyjnej do kwoty 838 500 zł, ustanowionej na nieruchomości objętej księgą wieczystą nr […].
Wyrokiem z 5.04.2018 r. Sąd Okręgowy utrzymał w całości w mocy nakaz zapłaty z 27.01.2017 r. i zasądził od pozwanej na rzecz powódki koszty procesu. Sąd ustalił, że 19.12.2009 r. między Bankiem a A.Ł. doszło do zawarcia umowy kredytu hipotecznego dla posiadaczy rachunku bieżącego Biznes konto w Banku. Kredyt miał zostać wykorzystany przez A.Ł. na sfinansowanie zakupu nieruchomości – odrębnej własności lokalu użytkowego […] i refinansowanie kredytu w rachunku bieżącym udzielonego przez Bank.
Wysokość kredytu ustalono na kwotę 559 000 zł. Kredyt został udzielony na okres 240 miesięcy. Zgodnie z § 1 ust. 8 umowy kredyt został udzielony w walucie obcej – frankach szwajcarskich. Tytułem zabezpieczenia spłaty kredytu ustanowiono hipotekę łączną kaucyjną do kwoty 838 500 zł na nieruchomości w postaci lokalu stanowiącego odrębną własność […], w odniesieniu do którego pozwanej przysługuje udział w prawie własności w wysokości 7/8, oraz na nieruchomości w postaci lokalu użytkowego […], który miał zostać nabyty przez A.Ł. ze środków pochodzących z kredytu. Kredyt był denominowany kursem kupna waluty określonym w tabeli kursowej Banku. Kwota kredytu wyrażona w złotych została określona na podstawie kursu kupna waluty w tabeli kursowej Banku z dnia i godziny uruchomienia kredytu.
Kredyt został wypowiedziany dłużnikowi osobistemu – A.Ł. – pismem z 2.06.2014 r. Pismem z 21.03.2016 r. powódka skierowała do pozwanej jako dłużnika rzeczowego przedsądowe wezwanie do zapłaty, zobowiązując ją, w związku z wypowiedzeniem umowy kredytu hipotecznego, do spłaty wymagalnych należności, na które na dzień sporządzenia pisma składały się należność główna w kwocie 740 065,90 zł i odsetki w kwocie 29 034,99 zł, w terminie 3 dni od daty doręczenia wezwania.
W dacie zawarcia umowy kredytu A.Ł. prowadziła działalność gospodarczą w lokalu […], który miał zostać przez nią zakupiony za środki pochodzące z kredytu. Działalność tę zakończyła w 2013 r.
Kredyt był spłacany w złotych. Przed zawarciem umowy A.Ł. odbyła kilka spotkań z przedstawicielem Banku. Nie miała wątpliwości, że zaciągnięcie kredytu we frankach szwajcarskich będzie właściwe, skoro wszyscy brali wówczas takie kredyty. Dłużniczka we wniosku o produkty kredytowe d (...)