Abuzywność klauzuli przeliczenia walutowego w umowie kredytu

Monitor Prawa Bankowego 2024/09 Wrzesień

Wyrok Sądu Najwyższego z 22 lutego 2024 r. (II CSKP 11/23)

Postanowienie umowne dotyczące marży banku w odniesieniu do ustalania kursu franka szwajcarskiego ma charakter samodzielny, co pozwala na eliminację jedynie elementu odnoszącego się do modyfikacji średniego kursu NBP marżą banku.

Powód Stowarzyszenie […], działając na rzecz J.L. i M.L., po ostatecznym sprecyzowaniu powództwa domagał się od Banku ustalenia nieważności umowy kredytu nr […] z 14.04.2008 r. zawartej pomiędzy poprzednikiem prawnym pozwanego […] a J.L. i M.L. oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz J.L. oraz M.L. kwoty 79 033,92 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty (…). Wyrokiem z 12.11.2020 r. Sąd Okręgowy ustalił, że umowa kredytu nr […] z 14.04.2008 r. zawarta pomiędzy […] (poprzednikiem prawnym pozwanego) a J.L. i M.L. jest nieważna oraz zasądził od pozwanego na rzecz J.L. i M.L. 79 033,92 zł. Na skutek apelacji pozwanego wyrokiem z 18.02.2022 r. Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę 79 033,92 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, za równoczesną zapłatą przez powodów na rzecz pozwanego kwoty 249 930,10 zł, a w pozostałej części apelację oddalił.

Sąd Apelacyjny podzielił w całości ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Okręgowy, wśród nich zaś m.in. to, że małżonkowie J.L. i M.L. w 2008 r. podjęli decyzję o zakupie mieszkania. Na ten cel chcieli zaciągnąć kredyt hipoteczny. Nie mając wystarczającej wiedzy, zwrócili się o pomoc do doradcy finansowego, którego przedstawiciel przedstawił im oferty kredytowe. Doradca zapewniał, że kurs CHF jest stały, a frank szwajcarski to mocna waluta. Kredytobiorcy wybrali wówczas według nich najtańszą, najlepszą ofertę. Nie zapoznali się z treścią umowy, nie zabrali uprzednio do domu jej projektu. Pośredniczący w zawieraniu umowy doradca miał uprawnienie do podpisywania umów. Kredyt był uruchamiany poprzez wysłanie do banku skanów dokumentów. Kredytobiorcy 17.04.2008 r. zawarli sporządzoną 14.04.2008 r. umowę kredytu nr […] z […]. Kwota udzielanego kredytu wynosiła 249 930,10 zł i była indeksowana kursem CHF. Był on przeznaczony na pokrycie części kosztów zakupu nieruchomości mieszkalnej. Umowa przedmiotowego kredytu była umową standardową w tamtych okolicznościach. Umowa, poza wysokością udzielonego kredytu w zł oraz okresem kredytowania, nie była indywidualnie uzgadniana z kredytobiorcami. Strony zawarły umowę według standardowego wzorca stosowanego przez pozwanego. Kredytobiorcy podpisali gotową, uprzednio sporządzoną umowę, przedłożoną im przez doradcę, nie mając rzeczywistego wpływu na jej treść. M.L. i J.L. nie mieli świadomości w chwili zawierania um (...)